KARİA / ŞİDDETLE ÇARPAN SURESİ

İniş Sırası: 30 • Mushaf Sırası: 101 • Mekki Sure • 11 Ayettir

O zaman, (iyiliklerinin) tartısı ağır basan kendisini mutlu bir hayat içinde bulacak; Tartısı hafif gelen ise Onun anası Haviye'dir. Haviye nedir, nereden bileceksin? O, kızgın bir ateştir! (Karia 6-11)

Rahmân Rahîm Allah’ın Adıyla

1.	O Kaaria, o şiddetli ses çıkararak çarpan.
2.	Nedir Kaaria?
3.	Kaaria’nın ne olduğunu sana bildiren nedir?
4.	O gün insanlar, çırpınıp yayılan kelebekler (pervaneler) gibi olacak,[*]
	“İnsanların etrafa dağılmış kelebekleri andıracağı…” Allah Teâlâ, tıpkı pervaneler ateşe doğru üşüştüğü gibi çokluk, yayılma, zayıflık, zillet ve davetçiye (motive eden güce) doğru üşüşme hususunda insanları kelebeklere benzetmektedir. Nitekim [Ferezdak ile atışmaları meşhur olan] Cerîr (v. 110/728) şöyle demiştir: Kendimi bildim bileli şu Ferezdak’la kavmi, ateşe üşüşen küçük kelebeklere benzerler [yani akılsız, aşağılık ve muhtaçtırlar]! Pervaneler hakkındaki temsillerden biri de “pervaneden daha zayıf, daha düşük ve daha cahil” ifadesidir. Bunun ferâş diye isimlendirilmesi döşenip yayılması sebebiyledir. (Zemahşeri Tefsiri)
5.	dağlar ise, dört bir yana dağılmış pamukları çağrıştıracak. [*]
	Bu bir hal cümlesidir. İnsanlar yeniden dirildiğinde dağların renkli taş ve toprakları toz halinde dağılmış olacağından yeryüzü dümdüz ama farklı renklerdeki yünler gibi gözükecektir. (Süleymaniye Vakfı Tefsiri)
6.	O zaman, (iyiliklerinin) tartısı ağır basan
7.	kendisini mutlu bir hayat içinde bulacak;
8.	Tartısı hafif gelen ise
9.	Onun anası Haviye'dir.[*]
	Allah'ın ölçüsünde ve O'nun katında geçerli olan değere göre "Kimin tartıları ağır gelirse" ... "O hoş bir hayat içinde olur." Burada yüce Allah'ın "Hoş hayatın" ayrıntısına girmeden kısaca ifade etmesi, insanın duygusunda hoşnutluk çağrışımı bırakıyor ki hoşnutluk da insan için nimetlerin en sevinçlisi ve en neşelisidir. Yine Allah'ın ölçüsüne ve O'nun katındaki geçerli olan değere göre, "Kimin tartıları hafif gelirse" ... "Onun yeri (haviye) çukurdur." Ayet metnindeki (Umm) kelimesi, çocuğun varıp sığındığı kucaktır, anadır. İşte onların da o gün varıp sığınacakları yer "Haviye"dir. ifadede açık bir güzellik ve özel bir ahenk var. Yine ifadede bir kapalılık var ki bu da daha sonra yapılacak açıklamada hedeflenen etkiyi derinleştirmek için bir ön hazırlıktır. (Seyyid Kutub Tefsiri) *** “İşte onun anası da Hâviye’dir.” sözü Arapların, birisine belâ okuduklarında söylemiş oldukları hevet ummuhû (Hay anası ağlayasıca!..) sözünden alınmadır; çünkü kişi hevâya uğradığında -yani düşüp helâk olduğunda- anası onu kaybetmeye üzülerek çökmüş olacaktır. Buna göre âdeta “Tartıya girenleri hafif basan kişi de mahvolmuştur!” denmiş olmaktadır. Hâviyenin cehennemin isimlerinden olduğu da söylenmiştir; cehennemliklerin orada derin bir çukura düşecek olması hasebiyle hâviye derin bir ateş olmaktadır. Nitekim “Kişi hâviyenin dibine yetmiş yılda varır.” [Tirmizî, “Cehennem, 2] şeklinde bir rivayet bulunmaktadır. Yani sığınağı ateştir. Böylece barınağa mecazen “ana” denmiştir; çünkü “ana” çocuğun sığınağı ve melceidir. Katâde’den rivayet edildiğine göre “Onun da anası hâviyedir” âyeti “Onun da başının anası cehennemin dibindeki hâviyedir; zira baş aşağı oraya atılacaktır!” anlamındadır. (Zemahşeri Tefsiri)
10.	Haviye nedir, nereden bileceksin?
11.	O, kızgın bir ateştir![*]
	Bu soru, bu konuyu tasavvurun sınırlarının ve kavramanın alanının dışına çıkarmak için Kur'an'ın bilinen korku verme ve bilinmez olduğunu ifade etme sorusudur. Ve ardından cevap sonu belirleyen haykırış gibi geliyor. "O kızgın bir ateştir." İşte tartısı hafif gelenin anası (sığınağı) budur. Varıp sığınacağı kucak budur. Ana kucağından insan güvenlik ve rahatlık budur. Ama onlar bu vardıkları kucakta ne bulmaktadırlar? Haviye'yi... Ateşi... Hem de kızgın... Bu son ayet, katı gerçeği simgeleyen bir ifade sürprizidir. (Seyyid Kutub Tefsiri)